,

Αριστερή Πρωτοβουλία Διαλόγου και Δράσης Κείμενο συζήτησης και προετοιμασίας για την Πρώτη Συνέλευση

Αριστερή Πρωτοβουλία Διαλόγου και Δράσης

 

Κείμενο συζήτησης και προετοιμασίας για την Πρώτη Συνέλευση

Στόχοι και περιεχόμενο

 

1.Η Αριστερή Πρωτοβουλία Διαλόγου και Δράσης είναι μια προσπάθεια συμβολής στην ανασύνταξη του λαϊκού κινήματος και της ριζοσπαστικής Αριστεράς, μέσα στη βαθιά και παρατεταμένη κρίση που βιώνει η ελληνική κοινωνία, ως αποτέλεσμα και των διαδοχικών πολιτικών διαχείρισής της, για πάνω από μία δεκαετία. Η κρίση εντάθηκε με τον κορωνοϊό, ενώ παράλληλα έγιναν μεγάλες αλλαγές στο παγκόσμιο πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η χώρα και κυρίως στο ρόλο του κράτους. Οι συνθήκες που δημιούργησε ο κορωνοϊός θέτουν επιτακτικά το ζήτημα της κοινωνικής και πολιτικής ανασύνταξης.

 

2.Για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η ενωτική επαναθεμελίωση της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά δεν αρκούν οι μικρές και διάσπαρτες δυνάμεις της. Χρειάζεται μια ευρύτατη πρωτοβουλία, όπου θα συμμετέχουν αγωνιστές και αγωνίστριες από τα κινήματα, την εργασία, τον πολιτισμό και την επιστήμη.

 

3.Η Πρωτοβουλία διαλόγου και δράσης ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2021. Έχει πολιτικό χαρακτήρα, και επιδίωξή της είναι να συντονιστεί με τους κοινωνικούς αγώνες συμβάλλοντας στη μετωπική συμπόρευση των δυνάμεων της μαχόμενης Αριστεράς. Έχει την ανοιχτή στήριξη πολιτικών οργανώσεων και κινήσεων αυτής της Αριστεράς με στόχο τη σύγχρονη ανάλυση της πολιτικής συγκυρίας. Ταυτόχρονα παραμένει ανοιχτή στη συμμετοχή και εκείνων που δεν πήραν μέρος στην πρώτη φάση της συγκρότησης και επιδιώκει το διάλογο, την αλληλεγγύη και την κοινή δράση σε επιμέρους κοινωνικά και πολιτικά μέτωπα.

 

4.Οι εκδηλώσεις που διοργάνωσε η Πρωτοβουλία και οι κινητοποιήσεις στις οποίες πήρε μέρος στο σύντομο διάστημα από την ανακοίνωση της παρουσίας της έδειξαν τις δυνατότητες που υπάρχουν για να γίνουν με επιτυχία δράσεις κοινωνικής και πολιτικής διεκδίκησης. Η Πρωτοβουλία θα στηρίξει με τεκμηριωμένες θέσεις, κινητοποιήσεις και εκδηλώσεις την λαϊκή αντίδραση στην πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη και στην κάθε αντιλαϊκή πολιτική, που οδηγεί τη χώρα ακόμη βαθύτερα στο τέλμα. Θα επιδιώξει να ανοίξει δρόμους για ευρύτερες πολιτικές συμφωνίες ανασυντάσσοντας τις δυνάμεις της ριζικής κοινωνικής αλλαγής.

 

5.Ζούμε σε μια εποχή που η καπιταλιστική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας γεννάει τέρατα σε όλο τον κόσμο και απειλεί με νέους πολέμους. Η ανάγκη για την ανατροπή του καπιταλισμού και κοινωνική αλλαγή προς όφελος των ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων είναι φανερή. Υπάρχει μεγάλη εργατική δυσφορία, αλλά δεν μπορεί να βρει πολιτική έκφραση σε ανατρεπτική αριστερή κατεύθυνση. Οι ιστορικές δυνάμεις της Αριστεράς αδυνατούν να αρθρώσουν πειστικό λόγο.

 

6.Καλούμε τις χιλιάδες των αγωνιστριών και αγωνιστών που παρακολουθούν με βαθιά απογοήτευση όσα συμβαίνουν να πλαισιώσουν την Πρωτοβουλία. Οι πρωτοπόροι κοινωνικοί αγώνες και οι καινούργιες μορφές πολιτικής οργάνωσης απαιτούν νέες ιδέες που μπορούν να υπάρξουν μόνο μέσα από ευρύ δημοκρατικό διάλογο, τεκμηριωμένη γνώση και δοκιμασία στους κοινωνικούς αγώνες. Η Πρωτοβουλία είναι ανοιχτή, λειτουργεί δημοκρατικά και στηρίζεται στη φωνή των ανένταχτων αγωνιστών σε συνδυασμό με τις οργανωμένες δυνάμεις που διατηρούν άσβεστη την φλόγα των κοινωνικών αντιστάσεων.

 

Η κρίσιμη καμπή της πανδημίας για την παγκόσμια οικονομία

 

  1. Η κρίση της πανδημίας συμπύκνωσε και επιτάχυνε τις μεγάλες αλλαγές που ξεκίνησαν μετά την παγκόσμια κρίση του 2007-9, δημιουργώντας νέες πολιτικές απαιτήσεις για τις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Σε αντίθεση με το ιστορικά χρεοκοπημένο δόγμα του νεοφιλελευθερισμού, το αόρατο χέρι της ελεύθερης αγοράς μαζί με την ασυδοσία του μεγάλου κεφαλαίου αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά πολλαπλά επικίνδυνο για τις κοινωνίες. Ο καπιταλισμός της εποχής μας προσφεύγει στο ορατό και σιδερένιο χέρι του κράτους για να επιβιώσει, ενώ δεν παύει να το ενοχοποιεί και να επιφέρει αλλεπάλληλα πλήγματα σε σημαντικούς τομείς της δικής του ευθύνης.

 

8.Το κράτος αξιοποίησε καταρχάς τη μονοπωλιακή θέση της κεντρικής τράπεζας, δημιουργώντας τεράστιες ποσότητες χρήματος στις ΗΠΑ, την ΕΕ και αλλού, και κατεβάζοντας τα επιτόκια στο μηδέν. Το αντίβαρο ήταν η πλήρης εκτίναξη του κρατικού χρέους των μεγάλων κρατών σε επίπεδα γενικευμένης πολεμικής εμπλοκής. Στήριξε έτσι τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις τράπεζες, αλλά παράλληλα δημιούργησε μια τεράστια χρηματοπιστωτική φούσκα, παρά τις συνθήκες βαθιάς ύφεσης στις αρχές του 2020. Είναι τρανό δείγμα παράνοιας και αστάθειας του σύγχρονου καπιταλισμού να ανεβαίνουν στα ύψη οι τιμές των μετοχών, όταν η παραγωγή συρρικνώνεται.

 

9.Ταυτόχρονα το κράτος λειτούργησε με πρακτικό τρόπο για να προστατεύσει τα κυρίαρχα συμφέροντα, υιοθετώντας επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που είναι σε απόκλιση με τη λιτότητα των προηγούμενων χρόνων. Παρείχε ενισχύσεις, δάνεια και φορολογικές απαλλαγές στις μεγάλες επιχειρήσεις. Έδωσε επίσης και μια ελάχιστη στήριξη στα λαϊκά στρώματα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να αποφύγει την κοινωνική έκρηξη. Για να συγκρατηθεί η ανεργία στήριξε ακόμη την πληρωμή μισθών, αλλά στο κατώτερο δυνατό επίπεδο.

 

10.Ο συνδυασμός άφθονης ρευστότητας, μηδενικών επιτοκίων και δημοσιονομικής επέκτασης τόνωσε τη ζήτηση και δημιούργησε συνθήκες ανάκαμψης το 2021. Ταυτόχρονα όμως όξυνε τις βαθιές αντιφάσεις του σημερινού καπιταλισμού γιατί η διαταραχή των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων και η μακροχρόνια αδυναμία των επενδύσεων δεν επιτρέπουν στην παραγωγή να ανταπεξέλθει γρήγορα στην τόνωση της ζήτησης. Το αποτέλεσμα είναι η άνοδος των τιμών σε ένα φάσμα αγαθών, με πρώτη την ενέργεια. Η άνοδος του πληθωρισμού χτυπάει άμεσα το λαϊκό εισόδημα και δημιουργεί συνθήκες βαθιάς φτώχειας για ευρύτατα στρώματα το επόμενο διάστημα.

 

11.Οι επιλογές που ανοίγονται για τα κυρίαρχα κράτη του παγκόσμιου συστήματος είναι πολύ δύσκολες και περιορισμένες. Η παροχή άφθονης ρευστότητας, τα μηδενικά επιτόκια και το τεράστιο δημόσιο χρέος δε μπορούν να συνεχιστούν επ’ άπειρον. Το ίδιο συμβαίνει και με τη δημοσιονομική επέκταση. Αλλά η αντιστροφή της πολιτικής αυτής εμπεριέχει τον κίνδυνο επιστροφής σε βαθιά ύφεση. Αν μάλιστα ο πληθωρισμός συνεχίσει να ανεβαίνει, ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα πιέσει αφόρητα για λήψη μέτρων λιτότητας, με ό,τι αυτό σημαίνει για το λαϊκό εισόδημα.

 

12.Παράλληλα η πανδημία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην όξυνση του ανταγωνισμού για την παγκόσμια ηγεμονία ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Κίνα, με τη Ρωσία να ακολουθεί στον στρατιωτικό τομέα. Για πρώτη φορά από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου οι δυνάμεις της Δύσης φαίνεται να χάνουν έδαφος στον οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό ανταγωνισμό. Εξακολουθούν να έχουν το πάνω χέρι, αλλά η ηγεμονία τους αμφισβητείται σοβαρά. Οξύνθηκε ακόμη ο παγκόσμιος ανταγωνισμός ανάμεσα στα διεθνή μονοπώλια, με τους μεγάλους κερδισμένους να περιλαμβάνουν τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και τις φαρμακευτικές εταιρείες. Είναι βέβαιο ότι η αντίδραση των ΗΠΑ και των συμμάχων της στην άνοδο της Κίνας θα είναι εντονότατη. Ήδη η νέα στρατιωτική συμφωνία των ΗΠΑ με τη Βρετανία και την Αυστραλία έδειξε την κατεύθυνση που θα πάρουν οι παγκόσμιοι ανταγωνισμοί. Ο κίνδυνος γενικευμένης πολεμικής εμπλοκής είναι φανερός και υπάρχει άμεση ανάγκη για ένα ευρύτατο κίνημα ειρήνης.

 

  1. Οι ραγδαίες αυτές εξελίξεις δημιούργησαν νέες συνθήκες και στην ΕΕ. Αντιμέτωπη με την πρωτοφανή αναστάτωση που χτύπησε ιδιαίτερα την εξασθενημένη Νότια Περιφέρεια, η ηγεμονική Γερμανία, σε ανταγωνιστική συνεργασία με τη Γαλλία, έκανε τακτικές υποχωρήσεις για να απομακρυνθεί ο κίνδυνος διάλυσης. Η δημοσιονομική αυστηρότητα χαλάρωσε προσωρινά με την αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, η ΕΚΤ απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη ανεξαρτησία και πολλοί περιορισμοί της κρατικής βοήθειας στην βιομηχανία μπήκαν προσωρινά στο περιθώριο. Τέλος, ψηφίστηκε το σχέδιο «ΕΕ – Επόμενη Γενιά» αποδεικνύοντας την βαθιά ανησυχία των ηγεμονικών δυνάμεων. Πρόκειται για κονδύλια που θα διατεθούν μέσα σε ένα σχέδιο δομικών αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων και όχι για βροχή δισεκατομμυρίων όπως το παρουσιάζουν οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί.

14.Ταυτόχρονα, ο παραμερισμός της Γαλλίας από τις ΗΠΑ στη διαμάχη με την Κίνα και η παράλληλη αναβάθμιση του ρόλου της Βρετανίας έδειξε την πολύ περιορισμένη επιρροή της ΕΕ στον παγκόσμιο στρατιωτικό και πολιτικό ανταγωνισμό. Η ΕΕ βγαίνει από τη σκληρή δοκιμασία της πανδημίας εξασθενημένη ηθικά, οικονομικά, πολιτικά και γεωπολιτικά, ενώ στο εσωτερικό της ανοίγουν δύσκολες συζητήσεις για τις επιλογές απέναντι στα δίπολα ΗΠΑ-Κίνας και ΗΠΑ-Ρωσίας.

 

 

Το ελληνικό αδιέξοδο

 

  1. Η διαχείριση της υγειονομικής κρίσης στη χώρα μας είχε ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο. Το κράτος στάθηκε απρόθυμο και ανίκανο να την αντιμετωπίσει με μια στρατηγική μαζικών τεστ, απομόνωσης των προσβεβλημένων, ιχνηλάτησης, προστασίας στους χώρους εργασίας και μεταφοράς και τόνωσης της πρωτοβάθμιας περίθαλψης για τα ευάλωτα άτομα. Επέβαλε οριζόντια περιοριστικά μέτρα, που επιβάρυναν ιδιαίτερα τα εργατικά και μικρομεσαία στρώματα, δημιουργώντας τεράστια κοινωνική πίεση λόγω της απομόνωσης, της αποδιάρθρωσης της κοινωνικής ζωής, της έλλειψης επικοινωνίας στη δουλειά και το διάχυτο φόβο  της ανεργίας. Η Ελλάδα κατέληξε να έχει το πιο μακρόχρονο, ανυπόφορο, αλλά και αναποτελεσματικό, λοκντάουν στην Ευρώπη και επί πλέον τον μεγαλύτερο αριθμό νεκρών.

 

16.Ταυτόχρονα, η ελληνική κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε – όσο καμία άλλη στη Δύση – την πανδημία προκειμένου να επιβάλλει αντιδραστικά μέτρα. Προώθησε μια συνολική κοινωνική αντιμεταρρύθμιση, επιδιώκοντας να σαρώσει ό,τι έχει απομείνει όρθιο από τη λαίλαπα των Μνημονίων, στις συνθήκες και τις αμοιβές εργασίας, τις συντάξεις κ.λπ. Προσδοκά να συμπιέσει το κόστος εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης, ευνοώντας παράλληλα τη συγκέντρωση του κεφαλαίου που θα συντρίψει μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες. Επισπεύδει το ξεπούλημα σε μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα των δημόσιων υποδομών και της δημόσιας περιουσίας (ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ, ΟΛΠ, ΔΕΗ κ.λπ) σε βάρος των εργαζόμενων λαϊκών στρωμάτων, που θα υποστούν νέες αυξήσεις στις τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών τους.

 

  1. Ακόμη, η κυβέρνηση αξιοποίησε την πανδημία ως πειραματικό εργαστήριο για την πειθάρχηση του κοινωνικού σώματος και τον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων, με απότομη κλιμάκωση του αυταρχισμού. Η αστυνομική αυθαιρεσία και η καταστολή, ιδίως απέναντι στη νεολαία, και το ψηφιακό φακέλωμα των πολιτών με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών παρακολούθησης ήρθαν για να μείνουν. Η προώθηση απολυταρχικής έμπνευσης νόμων για τις συναθροίσεις, τον συνδικαλισμό και την πανεπιστημιακή αστυνομία, συνιστούν προληπτικά μέτρα ενόψει των νέων κυμάτων κοινωνικής αναταραχής που φοβούνται οι κυρίαρχοι κύκλοι, καθώς οι πολίτες θα βγαίνουν από τα ατομικά τους καταφύγια και οι πιεστικές ανάγκες της επιβίωσης θα έρχονται στο προσκήνιο. Τα μέτρα για την εκπαίδευση διαμορφώνουν ένα νέο μοντέλο σχολείου και πανεπιστημίου που τείνει να προσαρμοστεί στις απόλυτες ανάγκες της ολιγαρχίας. Τέλος, η κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε τις συνθήκες της πανδημίας για να εντείνει την εκστρατεία οπισθοδρόμησης στο χώρο του πολιτισμού. Κατακτήσεις δεκαετιών απειλούνται καθώς το ρεύμα του πολιτιστικού συντηρητισμού διογκώνεται, στηρίζοντας και δικαιολογώντας τον κρατικό αυταρχισμό.
  2. Η πανδημία επέφερε βαρύτατο πλήγμα σε μια οικονομία που παρέμεινε βαριά άρρωστη μετά την ιστορική κατάρρευση της προηγούμενης δεκαετίας. Η Ελλάδα έχει πλέον τελείως περιφερειακό χαρακτήρα μέσα στην ΟΝΕ και την ΕΕ, ανήκοντας πλέον στην νοτιοανατολική και πιο υποβαθμισμένη περιφέρειά της, ενώ μετά βίας ανταπεξέρχεται στις συνθήκες που αυτές επιβάλλουν. Δημιουργήθηκε ένα μόνιμο και καταστρεπτικό οικονομικό καθεστώς, με αναλογικά τεράστιο τομέα υπηρεσιών στηριγμένο στη φτηνή και επισφαλή εργασία, ακραία έμφαση στον τουρισμό, πολύ υψηλή ανεργία και φυγή των πτυχιούχων και γενικά των νέων στο εξωτερικό.

 

  1. Τα περιοριστικά μέτρα του 2020 συνέτριψαν τις ήδη πολύ χαμηλές επενδύσεις, μείωσαν την κατανάλωση, χτύπησαν τις εξαγωγές και αύξησαν τα προβληματικά δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Από την άλλη, η παροχή ρευστότητας και η δημοσιονομική χαλάρωση δημιούργησαν συνθήκες ανάκαμψης για το 2021. Δεν υπάρχει φυσικά καμία «εκτίναξη ελατηρίου», ούτε έχει μπει η χώρα σε νέα περίοδο γρήγορης ανάπτυξης και αύξησης των εισοδημάτων. Απλώς η οικονομική παραγωγή φαίνεται να επιστρέφει στα επίπεδα του 2019. Αλλά η άνοδος του πληθωρισμού και η ακόμη μεγαλύτερη διόγκωση του ήδη τεράστιου δημόσιου χρέους δημιουργούν ασταθείς συνθήκες. Παράλληλα, η πίεση του κορωνοϊού συνεχίζεται, ιδίως γιατί η διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση ήταν αποτυχημένη, και οι επιπτώσεις θα είναι αρνητικές για την οικονομική δραστηριότητα. Ο χειμώνας που έρχεται προμηνύεται ιδιαίτερα δύσκολος για τα λαϊκά και εργατικά στρώματα.

 

20.Στο πλαίσιο αυτό, το ελληνικό αστικό μπλοκ εξουσίας αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα. Η σταδιακή υποχώρηση της πανδημίας παγκοσμίως ήδη θέτει θέμα αντιμετώπισης του κόστους της κρατικής παρέμβασης και κυρίως της δημοσιονομικής επέκτασης και της διόγκωσης του δημόσιου χρέους. Οι αστικές τάξεις της ΕΕ θα επιχειρήσουν να μεταφέρουν το κόστος στα λαϊκά και εργατικά στρώματα με περικοπές δαπανών και φορολογία. Σταδιακά ξεκινάει μια δημόσια συζήτηση στην Ευρώπη για τη μορφή που θα πάρουν οι νέοι περιοριστικοί κανόνες.

 

21.Στην κυβέρνηση της ΝΔ υπάρχει πραγματικός φόβος συνδυασμένος με την αγωνία για την αποφυγή νέας κρίσης δημοσίου χρέους. Ήδη έχουν δημιουργηθεί συνθήκες έντονων κοινωνικών αντιδράσεων από τα συνεχή μέτρα που πλήττουν τα δικαιώματα της εργασίας. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στηρίζονται στην κρατική ενίσχυση θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο κύματος χρεοκοπιών. Η κατάσταση διαγράφεται ασφυκτική για τα λαϊκά στρώματα και ιδιαίτερα για τη νεολαία, που δεν βλέπει καμία ρεαλιστική προοπτική δουλειάς και δημιουργικής ζωής.

 

22.Σε αντίθεση με τη συνεχή προπαγάνδα της κυβέρνησης και των ΜΜΕ για την «εκτίναξη του ελατηρίου», δεν υπάρχει προοπτική ταχύρρυθμης ανάπτυξης που θα απαλύνει αυτές τις πιέσεις. Η Ελλάδα έχει ελάχιστη αποταμίευση, το τραπεζικό σύστημα είναι ημιθανές και οι καθαρές μεταβιβάσεις από το πρόγραμμα «ΕΕ – Νέα Γενιά» θα είναι περίπου 3-4 δισ. το χρόνο για το 2021-23. Τα κονδύλια αυτά δεν πρόκειται να αλλάξουν τις συνθήκες ανάπτυξης σε μια οικονομία που χρειάζεται τουλάχιστον επιπλέον 20 δις. επενδύσεων το χρόνο, αλλά θα γίνουν πηγή πλουτισμού και επίδικο ανάμεσα στα διαπλεκόμενα εγχώρια κεφάλαια. Τέλος, το «Σχέδιο Πισσαρίδη», μια συρραφή από παρωχημένες νεοφιλελεύθερες ιδέες για «μεταρρυθμίσεις», θα είναι μια αντιλαϊκή τομή στο ασφαλιστικό παράλληλα με ακόμη σκληρότερα μέτρα κατά των εργαζομένων και των μικρομεσαίων, μερικά από τα οποία ήδη έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται. Στο πλαίσιο αυτό, η άνοδος του πληθωρισμού μαζί με τη σταδιακή αντιστροφή της νομισματικής και δημοσιονομικής χαλάρωσης δημιουργεί εξαιρετικά ασταθείς συνθήκες για το μπλοκ εξουσίας.

 

Η αποτυχία του πολιτικού συστήματος

 

23.Το αδιέξοδο της χώρας γίνεται ακόμη μεγαλύτερο λόγω της ολοκληρωτικής αποτυχίας του πολιτικού συστήματος. Η κυβέρνηση της ΝΔ αποτελεί μνημείο ταξικής μονομέρειας σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας, κυνικής χειραγώγησης των ΜΜΕ και εξυπηρέτησης ιδιωτικών συμφερόντων, αυταρχισμού, αλαζονείας και απέραντης αυταρέσκειας. Δεν έχει καμία ουσιαστική στρατηγική για να αντιστρέψει την ιστορική καθίζηση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σε όλα τα επίπεδα. Έχει όμως μετατρέψει τη χώρα  σε εργαστήριο κατασταλτικών πολιτικών επιχειρώντας να εθίσει την κοινή γνώμη στην άσκηση βίας, την καταπάτηση δικαιωμάτων, την συστηματική εξάρθρωση κοινωνικών αντιστάσεων και την πολιτιστική οπισθοδρόμηση.

 

24.Η κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ισχυρότατο πλήγμα για την αξιοπιστία ολόκληρης της Αριστεράς, με τεράστια συσσώρευση δυσπιστίας στα μικρομεσαία και λαϊκά στρώματα. Η δομική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ δεν επιτρέπει ούτε καν την ιδέα αντιστροφής της κατάστασης. Ασκεί μια άνευρη, κεντρώα αντιπολίτευση, η οποία, χωρίς να του προσφέρει κάποιου είδους διεύρυνση του κοινωνικού του ακροατηρίου, τον αποξενώνει από τα πιο δυναμικά κομμάτια της κοινωνίας, και ιδίως της νεολαίας, που τρέφουν βαθιά δυσπιστία για το σύνολο της παραδοσιακής πολιτικής τάξης. Οι προτάσεις του κινούνται στα πλαίσια μιας καλύτερης διαχείρισης των εφαρμοζόμενων πολιτικών, χωρίς να συνιστούν εναλλακτική πρόταση, γεγονός που πιστοποιεί το διαζύγιό του από την Αριστερά. Το εκλογικό ποσοστό που διατηρεί είναι σε μεγάλο βαθμό δικομματικό αντίβαρο απέναντι στην απεχθή εικόνα της ΝΔ. Από την άλλη, το ΜεΡΑ25 ασκεί κοινοβουλευτική αντιπολίτευση, αλλά δεν έχει προγραμματικό ριζοσπαστισμό,την πολιτική και οργανωτική συγκρότηση, τη συμμετοχή στα κινήματα και την αξιοπιστία ώστε να αποτελέσει πραγματικό εναλλακτικό πόλο. Οι επεξεργασίες και η ρητορική του δεν ξεφεύγουν από τα όρια της ταξικής συνεργασίας.

 

25.Παράλληλα, το ΚΚΕ παραμένει περιχαρακωμένο, χωρίς τη δυναμική που απαιτείται για να ανοίξουν καινούργιοι πολιτικοί δρόμοι. Οι πολιτικές του προτάσεις και δράσεις, όση σημασία και αν έχουν στην αντίσταση κατά της κυβέρνησης, δεν έχουν τον μετωπικό χαρακτήρα που είναι απαραίτητος για την ανάκαμψη των ανατρεπτικών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας. Τα όποια δειλά και αποσπασματικά ανοίγματα κάνει σε κοινωνικό επίπεδο εγκλωβίζονται και ακυρώνονται  από την άρνησή του για πολιτική συνεργασία με τις άλλες δυνάμεις της ανυπότακτης Αριστεράς. Τέλος, οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι πολυδιασπασμένες, ηττημένες εκλογικά και δεν κατάφεραν μέχρι σήμερα να συγκροτήσουν ένα προοδευτικό λαϊκό ρεύμα ανατροπής.

 

  1. Η εγχώρια πολιτική αποτυχία εντείνεται από τη γεωπολιτική κρίση με την Τουρκία και τους ανταγωνισμούς για τις ΑΟΖ και για ανακατανομή ισχύος στην Αν.Μεσόγειο. Η γεωπολιτική ένταση οφείλεται, από τη μια, στην εμφάνιση ενός ιδιαίτερα επιθετικού πολιτικού σχηματισμού στην Τουρκία, που έχει σημειώσει επιτυχία στην κεφαλαιακή συσσώρευση τις τελευταίες δύο δεκαετίες και επιδιώκει να ηγεμονεύσει στην περιοχή με αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική. Οφείλεται, από την άλλη, στις τραγικές διεθνείς επιλογές του ελληνικού αστικού μπλοκ εξουσίας, με απόλυτη συνέργεια του ΣΥΡΙΖΑ. Η οικονομική εξασθένιση της Ελλάδας συνοδεύτηκε από ευθυγράμμιση με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Η άρχουσα τάξη, δεσμευμένη στο ΝΑΤΟ και στους τυχοδιωκτισμούς του γίνεται μέρος των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στην περιοχή και γι’ αυτό αδυνατεί να υπερασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραχωρεί απέραντο έδαφος ασυδοσίας στην αμερικανική στρατιωτική μηχανή, ενώ εγκαθιστά τον γαλλικό ιμπεριαλισμό και επισήμως στην ανατολική Μεσόγειο.

 

Η Ελλάδα ασκεί μια τυχοδιωκτική εξωτερική πολιτική επιδιώκοντας συμμαχία με το Ισραήλ, το πιο επιθετικό και επικίνδυνο κράτος της περιοχής, τα ΗΑΕ, ένα αδύναμο μόρφωμα ραντιέρηδων του πετρελαίου, και την Αίγυπτο, τη σκληρότερη δικτατορία της Ανατολικής Μεσογείου. Ο νέος εξοπλιστικός παραλογισμός, που ξεκίνησε με την πρόσφατη «αμυντική» ελληνογαλλική συμφωνία θα εξυπηρετήσει μόνο ορισμένα εγχώρια και ξένα συμφέροντα, προσθέτοντας νέα βάρη στα λαϊκά στρώματα και διογκώνοντας την υπερχρέωση της χώρας

 

27.Τέλος, το βαθύτερο πολιτικό πρόβλημα είναι η αποκοπή της ευρύτερης Αριστεράς από τα εργατικά και λαϊκά στρώματα, πράγμα που παρατηρείται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μεγάλα κομμάτια της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, υιοθέτησαν τον στείρο και άνευ όρων κυβερνητισμό εγκαταλείποντας την ταξική θεώρηση των κοινωνικών σχέσεων. Δεν κατάφεραν να εκφράσουν τις ανάγκες των πληττόμενων στρωμάτων, αλλά ούτε να εκτιμήσουν ουσιαστικά τις νέες συνθήκες, τις σχέσεις παγκόσμιας κυριαρχίας και τη σύγχρονη ταξική πάλη. Δεν μπόρεσαν συνεπώς και να συνθέσουν τους κοινωνικούς αγώνες στους χώρους δουλειάς με το κίνημα για να αντιμετωπιστεί η απειλή κλιματικής κρίσης, έξω από και ενάντια στις συστημικές υποκρισίες της «πράσινης στροφής» και τα νέα κινήματα για τα δικαιώματα, τις έμφυλες διακρίσεις, την αντίσταση στο ρατσισμό και στο σεξισμό κ.λπ. Αυτό παραμένει ένα μεγάλο ζητούμενο για τις δυνάμεις ανατροπής της εποχής μας.

 

Εναλλακτικές προτάσεις και δράσεις

 

28.Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό ότι τους τελευταίους μήνες εμφανίστηκε μια νέα μαχητική διάθεση σε εκτεταμένα στρώματα της νεολαίας και των εργαζομένων. Οι μεγάλες κινητοποιήσεις για την υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων, οι αντιδράσεις στη νομοθεσία για τα πανεπιστήμια και μια σειρά κινητοποιήσεων στο χώρο της υγείας, της εργασίας, της παιδείας, του πολιτισμού, καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος, αποτελούν ελπιδοφόρα μηνύματα. Το αντιπολιτευτικό κοινωνικό ρεύμα δεν είναι πλειοψηφικό, είναι όμως δυναμικό και συγκινεί τη νεολαία. Υπάρχει αναζήτηση νέων ανατρεπτικών προτάσεων και δρόμων. Οι μεγάλες δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η χώρα το επόμενο διάστημα ανοίγουν νέο πολιτικό πεδίο για τις ριζοσπαστικές δυνάμεις.

 

  1. Η πρόσφατη νίκη των εργαζομένων στην e-food ενίσχυσε το αγωνιστικό φρόνημα των εργαζομένων. Έστειλε ισχυρό μήνυμα σε πολλαπλούς αποδέκτες – και στην Αριστερά – ότι οι εργατικοί αγώνες μπορούν και σήμερα και αύριο να είναι αποτελεσματικοί και νικηφόροι, εάν είναι ενωτικοί και έχουν φροντίσει να διασφαλίσουν την ευρύτερη δυνατή κοινωνική στήριξη και αλληλεγγύη. Καταδείχθηκε η αποτελεσματικότητα των ενωτικών και οργανωμένων αγώνων από εργατικά σωματεία βάσης που αποτελούν και ελπιδοφόρο παράδειγμα για την αναγέννηση του συνδικαλιστικού κινήματος και την αποκατάσταση της έννοιας του συνδικαλισμού. Η πιο στέρεα βάση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος είναι η ενότητα με βάση τα κοινά προβλήματα και η αναγέννησή του χρειάζεται να στηριχτεί στην επαναδραστηριοποίηση και ενίσχυση των βασικών κυττάρων του, δηλαδή των πρωτοβάθμιων σωματείων.

 

30.Για να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε ξανά τα λαϊκά και εργατικά στρώματα απαιτείται, πριν απ’ όλα, στάση αυτοκριτικής της Αριστεράς, όλων μας και ως κινήσεων και ως ατόμων, και απαιτείται ριζοσπαστικός λόγος που θα στοχεύει στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Η ιστορική καθίζηση που αντιμετωπίζει η χώρα απαιτεί ολική ανατροπή του μοντέλου ανάπτυξης, που καταστρέφει το περιβάλλον και συντρίβει την εργασία. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιβιώσει κάνοντας «μεταρρυθμίσεις», επιδιώκοντας τυφλά εξαγωγές, διογκώνοντας ακόμη περισσότερο τον τουρισμό και χτίζοντας νέα προάστια. Χρειαζόμαστε μια πολιτική που θα προστατεύει το φυσικό περιβάλλον και θα αξιοποιεί δυναμικά τις ψηφιακές τεχνολογίες, χωρίς να καταστρέφει την καθημερινότητα της ζωής.

 

  1. Οι απαντήσεις που χρειάζονται πρέπει να αναζητηθούν έξω από τα βάρη και τις δεσμεύσεις του επαχθούς χρέους, των ταξικών πολιτικών της ΕΕ και της ΟΝΕ, και των καταναγκασμών που θέτει η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων έχει δείξει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα περιθωριοποιείται μέσα στο ασφυκτικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών μηχανισμών. Η χώρα πρέπει επειγόντως να αλλάξει πορεία και να αποδεσμευτεί από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς με τους οποίους έχει προσδεθεί ασφυκτικά για πολλές δεκαετίες. Η συζήτηση αυτή θα πρέπει να ανοίξει ευρύτατα στην ελληνική κοινωνία και να σταματήσει να θεωρείται ταμπού η επαναφορά της στο προσκήνιο.

 

  1. Δεν χρειαζόμαστε όμως ακόμη περισσότερη καπιταλιστική ανάπτυξη. Οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα και η νεολαία της Ελλάδας αντιμετωπίζουν ένα γιγάντιο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, βαθιά ανισόμετρη ανάπτυξη εντός της ΟΝΕ και μέτρα ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων και απελευθέρωσης των αγορών που προωθεί η ΕΕ, ιδίως με την έξαρση των ιδιωτικοποιήσεων και το συνεχές ξεπούλημα ακόμα και των «ασημικών» της δημόσιας περιουσίας. Η ανάπτυξη που χρειάζεται η χώρα για να λυθούν αυτά τα προβλήματα πρέπει να την απελευθερώνει από τα διεθνή δεσμά της και να αλλάζει την κοινωνική ισορροπία υπέρ της εργασίας και κατά του κεφαλαίου. Ο στόχος μας είναι η αντικαπιταλιστική πορεία της χώρας στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού. Η ανάπτυξη που θέλουμε θα ανοίγει το δρόμο για την απελευθέρωση της κοινωνίας από την εκμετάλλευση, τον αυταρχισμό, την καταστροφή του περιβάλλοντος, και τις έμφυλες διακρίσεις. Στη βάση αυτή η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει ανεξάρτητη και κυρίαρχη, φιλειρηνική και πολυδιάστατη, εξωτερική πολιτική, με σχέσεις φιλίας με τους γειτονικούς λαούς.

 

  1. Για τον σκοπό αυτό απαιτούνται κινηματικές αλλά και πολιτικές απαντήσεις στα σημερινά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Χρειάζονται εναλλακτικές προτάσεις που θα απορρίπτουν τη λογική και τις πολιτικές του διεθνούς, ευρωπαϊκού και ελληνικού κατεστημένου. Οι απαντήσεις αυτές δεν μπορούν να δοθούν μέσα μόνο από μια συμφωνία συνεργασίας των μικρών οργανώσεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Είναι βέβαια αναγκαίο να υπάρξει τέτοια συνεργασία, αλλά δεν είναι ικανή προϋπόθεση, εάν δεν υπάρξει δημιουργική και ισότιμη συμπόρευση με αγωνιστές από το εργατικό και τα άλλα κινήματα, την επιστήμη, τη διανόηση, τον πολιτισμό και τη νεολαία.

 

  1. Ο ρόλος της δικής μας πρωτοβουλίας μπορεί να είναι πολύ σημαντικός και στο κοινωνικό και στο πολιτικό πεδίο. Θα θέτει συνεχώς ερωτήματα, επιδιώκοντας ευρύτατη συζήτηση, ώστε να υπάρξουν πραγματικές λαϊκές απαντήσεις. Με συστηματικές επεξεργασίες θα παράγει θέσεις και δράσεις για τα προβλήματα της χώρας, έχοντας πάντα κριτήριο τη θεμελίωση της λαϊκής κυριαρχίας της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι δράσεις της θα συμβάλλουν, ώστε να γίνουν τα λαϊκά και εργατικά στρώματα η φωνή της κοινωνίας και της χώρας ολόκληρης.

 

35.Τα ζητήματα που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση είναι πολλά και χρειάζονται ιεράρχηση:

 

  • Η δημόσια υγεία με εναλλακτικές προτάσεις για την πανδημία.
  • Η προστασία και αναβάθμιση της εργασίας και των λαϊκών εισοδημάτων υπό το φως και των νέων τεχνολογικών εξελίξεων, με προτεραιότητα τη μη εφαρμογή του πρόσφατου αντεργατικού νόμου.
  • Η προστασία και η διεύρυνση των ατομικών – κοινωνικών δικαιωμάτων και της δημοκρατίας μέσα από ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συσπειρώσεις και συνεργασίες.
  • Η οικονομική πολιτική και η προοπτική της ανάπτυξης υπέρ των λαϊκών και εργατικών στρωμάτων.
  • Η αποτροπή του νέου σαρωτικού κύματος των ιδιωτικοποιήσεων.
  • Η μεγάλη τεχνολογική αλλαγή της ψηφιοποίησης.
  • Η αναγέννηση του συνδικαλιστικού κινήματος
  • Η κλιματική κρίση και τα προβλήματα του περιβάλλοντος.
  • Η παρατεταμένη κρίση του πρωτογενούς τομέα και η ανάγκη για νέα αγροτική πολιτική.
  • Η νεολαία στο στόχαστρο των πολιτικών στην παιδεία και στην εργασία. Η στήριξη των αγώνων της μαθητικής και φοιτητικής νεολαίας.
  • Η αντιμετώπιση της συντηρητικής στροφής στον χώρο του πολιτισμού.
  • Η αντιμετώπιση των έμφυλων ζητημάτων.
  • Η γεωπολιτική αντιπαλότητα με την Τουρκία και η ειρήνη στο ευρύτερο γεωπολιτικό μας περιβάλλον στη βάση των αρχών της καλής γειτονίας και της φιλίας των λαών.
  • Η μεταναστευτική πολιτική και η συμπαράσταση στους πρόσφυγες και μετανάστες.
  • Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης στα νέα δεδομένα μετά την πανδημία.
  • Η αποδέσμευση από το πλέγμα διεθνών καταναγκασμών που υφίσταται η χώρα μέσα στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.
  • Ο κίνδυνος του πολέμου και η δημιουργία ενός μεγάλου φιλειρηνικού κινήματος για την αποτροπή του.

 

  1. Τα ζητήματα αυτά βρίσκονται στην αιχμή των πολιτικών του μεγάλου κεφαλαίου απέναντι στην κρίση που επιδεινώνουν τις συνθήκες διαβίωσης και την προοπτική των λαϊκών τάξεων. Είναι απαραίτητο να υπάρξει επεξεργασία και διαμόρφωση εναλλακτικών προτάσεων που θα γίνουν κτήμα των λαϊκών τάξεων, καθώς και εργαλείο πολιτικής παρέμβασης και άσκησης πολιτικής. Οι προτάσεις αυτές δεν θα πρέπει να είναι αποσπασματικές και ασύνδετες μεταξύ τους, αλλά να είναι ενταγμένες σε ένα γενικότερο προοδευτικό σχέδιο για μια φιλολαϊκή διέξοδο από την κρίση που θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με ένα μεταβατικό σοσιαλιστικό πρόγραμμα για την κοινωνία.

 

  1. Όσοι και όσες συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία θα ασχοληθούν οι ίδιοι με τα ζητήματα αυτά και δεν θα τα αναθέτουν σε άλλους. Θα δημιουργήσουμε μικρότερες ομάδες εργασίας με στόχο παραγωγική συζήτηση, δημιουργικές θέσεις και αποτελεσματική δράση. Δεν θέλουμε μόνο θεωρητικές αναζητήσεις, αλλά συγκεκριμένες απαντήσεις στα κοινωνικά προβλήματα και κατάλληλη οργάνωση, προκειμένου να προχωρήσει το εγχείρημά μας. Δεν πρέπει όμως να συγχέεται η επιστημονική προσέγγιση των ζητημάτων που θα μας απασχολήσουν με τις δράσεις στα κινήματα. Χρειάζεται αλληλοβοήθεια, συνεργασία, αλλά και ανεξαρτησία κινήσεων.

 

  1. Καταλήγοντας, θέλουμε να τονίσουμε ότι η Πρωτοβουλία είναι ανεξάρτητη, αλλά έχει πλήρεις εγγυήσεις από μια σειρά πολιτικών οργανώσεων και συνεργάζεται στενά μαζί τους, διατηρώντας την αυτοτέλειά της. Απαρτίζεται από αγωνιστές του συνδικαλιστικού χώρου και των κινημάτων, καθώς και από ανθρώπους με αξιοπιστία λόγω της δράσης τους, του έργου τους και των γνώσεων τους. Πιστεύουμε ότι οι κοινές μας δράσεις θα συμβάλλουν στη δημιουργία νέων μορφών πολιτικής οργάνωσης που είναι σήμερα απόλυτα απαραίτητες.

 

39.Στη Συνέλευση που ετοιμάζουμε για το αμέσως επόμενο διάστημα θα αναδειχθούν όλες οι σκέψεις και οι προβληματισμοί που θέτει αυτό το κείμενο. Για την επιτυχία της Συνέλευσης, όπου θα επικυρωθεί και η συναινετική συγκρότηση της Συντονιστικής Επιτροπής της Πρωτοβουλίας, είναι απαραίτητο να υπάρξει ανοιχτή συζήτηση και η γνώμη όλων επί του κειμένου. Η Συνέλευση θα είναι αποφασιστικό βήμα για τη δημοκρατική λειτουργία της Πρωτοβουλίας και την ενεργό συμμετοχή όλων των μελών. Τα μέλη της θα αναλάβουν την περαιτέρω διεύρυνση σε τοπικό και κλαδικό επίπεδο με συγκεκριμένους θεματικούς τομείς.

Η Προσωρινή Συντονιστική Επιτροπή

/by